Tell-a-vision
Onlangs was ik met een bewoonster in het verpleeghuis in gesprek over alle ellende die via de televisie over ons wordt uitgestort. Ze vroeg me waarom er toch zoveel nare dingen in de wereld gebeuren... waarop we in een gesprek belandden over (sur)realiteit van televisie en het besef dat vooral sensatie verkoopt....
Stel je voor dat er op het acht uur journaal verteld zou worden dat de vogeltjes ook vandaag weer vrolijk gefloten hebben in het bos...
Waarschijnlijk zou het nieuws dan een stuk minder verslavend zijn... We zijn als mensen nu eenmaal 'wired' om veel meer aan te gaan op alles wat een potentiële bedreiging is en daar weet de media perfect op in te spelen.
Verslaafd aan drama
Het lijkt soms wel of we als mensen verslaafd zijn aan drama... Want niet alleen ons nieuws draait om drama, ook in alle vormen van entertainment komt drama terug. Een goede roman heeft wel een paar onverwachtse twists die de spanning vasthouden, een soap zou niet bekeken worden als het drama er niet vanaf droop. Een vijf uur durende video van een gezellig knapperend haardvuurtje willen we best opzetten, maar dan voor op de achtergrond... Als het de primaire bron wordt om al onze aandacht op te richten dan wordt het al snel saai... en gaan we vanzelf weer op zoek naar iets wat spannender is... binnen in onszelf of in de 'buitenwereld'. Tenzij we er natuurlijk een meditatiepractice van maken... maar iedereen die ooit gemediteerd heeft weet hoe groot de uitdaging is om niet in gedachten af te dwalen naar één of andere vorm van drama in ons leven...
Een van de redenen waarom we drama massaal zo heerlijk vinden is denk ik het feit dat het ons vrijstelt van echt verantwoordelijkheid te nemen... Laat ik dat uitleggen aan de hand van een model.
De dramadriehoek
Wanneer er sprake is van drama in of buiten onszelf dan is de kans groot dat we ons bevinden in de dramadriehoek. De dramadriehoek is namelijk een soort drama carrousel, going round and round 'nd round 'nd round 'nd round 'nd round.... Het houdt nooit op... totdat je zelf bewust besluit eruit te stappen en verantwoordelijkheid te nemen.
De dramadriehoek bestaat uit drie rollen die allemaal met elkaar verbonden zijn en elkaar afwisselen. Kenmerkend aan de rollen uit de dramadriehoek is dat ze alle drie één van de anderen nodig hebben om hun waarde aan te ontlenen. Geen van de drie rollen uit de dramadriehoek staat dus in zijn eigen kracht.
De drie rollen in de dramadriehoek zijn het slachtoffer, de redder en de aanklager.
Laat ik de rollen uitleggen aan de hand van een voorbeeld (en alle hij's zijn uiteraard te vervangen voor een zij en andersom...)
Persoon S(lachtoffer) is verdrietig omdat ze de liefde van haar leven maar niet kan vinden. Alle leuke mannen zijn al bezet en er is niemand in de hele wereld meer die bij mij past...
Persoon R(edder) reageert: 'Ik ga je helpen, ik ga je inschrijven bij die leuke nieuwe datingsite en als je nu eens zus en zo doet...'
Persoon A(anklager) vindt het allemaal niet zo verwonderlijk. 'Met zo'n zeur als jij wil natuurlijk niemand daten, het is allemaal je eigen schuld.'
Van hieruit kunnen verschillende dynamieken gaan spelen. Een paar voorbeelden:
- S(lachtoffer) wordt boos op R(edder): 'Waar bemoei je je mee? Jij denkt het ook altijd allemaal beter te weten!' → S(lachtoffer) stapt in de rol van A(anklager) en R(edder) wordt mogelijk S(lachtoffer).
- S(lachtoffer) ziet een slachtoffer in de A(anklager): 'Hoe komt het toch dat je altijd zo'n kritiek hebt, zit je soms iets dwars. Ik kan je daar wel bij helpen.' → S(lachtoffer) stapt in de rol van R(edder) en A(anklager) wordt mogelijk S(lachtoffer).
- A(anklager) merkt dat zijn aanpak niet het beoogde effect heeft en besluit het over een andere boeg te gooien: 'Ah, je kunt er ook niets aan doen dat je bent zoals je bent, dat komt door je opvoeding. Maar daar kun je iets aan doen.' → A(anklager) wordt R(edder), S(lachtoffer) blijft S(lachtoffer).
En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden. Waar het om gaat is dat in de onderlinge dynamiek de rollen uit de dramadriehoek constant uitgewisseld worden en zo vervallen het van het ene drama in het andere drama zonder eind.
Ik noemde al dat de rollen in de dramadriehoek allen een ander nodig hebben om waarde aan te ontlenen. Geen van de rollen uit de dramadriehoek heeft eigenwaarde. Denk je maar eens in, wie kan je redden als er geen slachtoffer is? Wie kun je aanklagen als er geen ander is? En wie moet het slachtoffer de verantwoordelijkheid in de schoenen schuiven zonder ander? Er is dus een onlosmakelijke onderlinge afhankelijkheid die iedereen in de dramadriehoek gevangen houdt.
De winnaarsdriehoek
De dramadriehoek uit zich op allerlei (subtiele) manieren in onze levens. Als je er bewust op gaat letten dan zal het je waarschijnlijk steeds vaker opvallen hoe makkelijk we allemaal vervallen in slachtoffergedrag, reddersgedrag of de aanklager. Dat heeft voor een deel te maken met het feit dat de dramadriehoek een zuigende werking heeft. Daarmee bedoel ik dat wanneer één iemand in de dramadriehoek stapt, deze persoon anderen (onbewust) ook in de dramadriehoek zal zuigen. Iemand die zich slachtoffer voelt, doet een appèl op een ander om in de redder of aanklager rol te stappen. Het slachtoffer heeft namelijk iemand 'nodig' omdat de verantwoordelijkheid te gaan dragen. In wezen kan het drama met alle rollen beginnen, maar de rol van het slachtoffer is vaak het meest herkenbaar en een sterke aanleiding om in het drama terecht te komen.
Ik gaf al aan dat geen van de drie rollen uit de dramadriehoek in zijn eigen kracht staat. En dat is meteen de sleutel uit het drama. Namelijk in je eigen kracht en eigenwaarde gaan staan. Oftewel, in één van de rollen van de winnaarsdriehoek stappen.
De winnaarsdriehoek past feilloos boven op de dramadriehoek en biedt drie rollen die het positief tegenovergestelde van de rollen uit de dramadriehoek zijn. In tegenstelling tot de rollen uit de dramadriehoek staan de rollen in de winnaarsdriehoek krachtig in hun eigen kracht en eigenwaarde. Ze zijn dus niet afhankelijk van een ander om oké te zijn.
De rollen uit de winnaarsdriehoek zijn kwetsbaar, ondersteunend en assertief.
Kies je eigen rol
Door je eigen rol te kiezen. Iedere keer dat je bewust wordt van de dramadriehoek, kun je het heft weer in eigen hand nemen. Het biedt je een kans om weer te centreren in jezelf, te verbinden met je eigen wortels en je eigen kracht. Het vraagt bewustzijn en oefening, maar het zal het dramagehalte in je leven rigoureus laten zakken...
Quickie
De quickie van deze week is een heerlijk simpele manier om meteen verbinding te ervaren.
❤️
Renée
